Zdaniem SN: Wyłączenie emerytów i rencistów z nagród było dyskryminacją

Dyskryminacją pośrednią osoby niepełnosprawnej było zawarcie umowy między pracodawcą a związkami zawodowymi, która wykluczała emerytów i rencistów z grupy osób, którym należy się nagroda jubileuszowa w razie utraty pracy po restrukturyzacji zakładu – orzekł Sąd Najwyższy w Izbie Pracy.

Problem powstał na tle porozumienia zakładu pracy T. spółka akcyjna w Jaworznie ze związkami zawodowymi w sprawie obniżenia warunków pracy i płacy w momencie restrukturyzacji i przejęcia pracowników przez innego pracodawcę.

Renciści i emeryci wyłączeni z umowy

Umowa ta wykluczała rencistów i emerytów z grona pracowników, którzy otrzymać mieli w razie wypowiedzenia umowy o pracę nagrodę jubileuszową i odprawę. Nawet w sytuacji, gdy przepracowali tyle samo lat, co pozostali. Wyjaśniano to faktem, że po utracie pracy renciści mają zabezpieczenie materialne.

Porozumienie to zakwestionował rencista, pracownik zakładu T. – Tomasz S. W pozwie do sądu pracy powołał się na przepisy antydysktyminacyjne, art. 18(3a) kodeksu pracy. Według tego przepisu pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość itd.

Oddalenie roszczenia

Sądy obu instancji nie dopatrzyły się działania dyskryminacyjnego wobec rencisty w podpisanym porozumieniu. Mimo, że – jak podkreślał jego pełnomocnik – renta była wynikiem wypadku przy pracy, który zdarzył się u tego przedsiębiorcy. Zdaniem sądów niepełnosprawność nie była elementem traktowania dyskryminującego.

Od orzeczenia Sądu Okręgowego w Katowicach z 20 czerwca 2017 r. złożył skargę kasacyjną pełnomocnik skarżącego. Argumentował on przed Sądem Najwyższym, że nie przyznając nagrody jubileuszowej renciście, zakład odnosi korzyści z jego wypadku przy pracy.

SN uchyla wyrok sądu

Sąd Najwyższy stwierdził naruszenie prawa, które miało wpływ na treść orzeczenia Sądu Okręgowego. Jak powiedziała sędzia sprawozdawca Romuald Spyt doszło do dyskryminacji pośredniej.

Dyskryminacja pośrednia ma miejsce wtedy, gdy na skutek pozornie neutralnego postanowienia, zastosowanego kryterium lub podjętego działania występują lub mogłyby wystąpić niekorzystne dysproporcje albo szczególnie niekorzystna sytuacja w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych wobec wszystkich lub znacznej liczby pracowników należących do grupy wyróżnionej ze względu na jedną lub kilka przyczyn np. ze względu na niepełnosprawność. Chyba, że środki służące osiągnięciu celu są właściwe i konieczne (art. 18(3a) ust. 4 kp).

Sąd Najwyższy powołał się na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, według którego ograniczona zdolność to pracy to jest niepełnosprawność.

W tym wypadku zastosowano pozornie neutralne kryterium w celu zabezpieczenia finansowego na wypadek utraty pracy. – Umowa społeczna nie prowadzi jednak do wniosku, że celem jej jest zabezpieczenie finansowe zwalnianych pracowników, gdy przyjrzeć się załącznikowi – wyjaśniała sędzia sprawozdawca. – Odszkodowanie dotyczyło pracowników przeniesionych do nowego zakładu pracy, a nagrody jubileuszowej nie dostają ci, którzy mają już źródło utrzymania w postaci renty lub emerytury.

SN podkreślił, że nagroda ta jest elementem wynagrodzenia pracownika. Przysługiwała co 5 lat, a skarżący przepracował ok. 20 lat, ale jej nie otrzymał. Dostał tylko 10 tys. odprawy i tę sumę Sąd Okręgowy przy ponownym rozpatrzeniu sprawy musi rozliczyć.

Wyrok SN z 28 lutego 2019 r., sygnatura akt I PK 50/18, źródło: prawo.pl

Otagowane jako: dyskryminacja pośrednia, dyskryminacja ze względu na wiek, nagroda a wiek