Czy zastanawiałeś się kiedyś, ile tak naprawdę ma trwać mobbing, aby uznać, że faktycznie miał miejsce?
Z definicji kodeksowej, nie wynika granica czasowa, która spełniałaby wymóg „długotrwałości”. Jedynie z literatury przedmiotu, w tym Encyklopedii mobbingu Heinza Leymann’a wynika, że okres ten to co najmniej 6 miesięcy.
Wynika tak z prowadzonych badań nad mobbingiem. Wyszło z nich, że duża częstotliwość i długi okres utrzymywania się wrogiego zachowania powoduje psychosomatyczne i społeczne zniszczenie pracownika. W praktyce jednak nie jest możliwe sztywne wskazanie minimalnego okresu niezbędnego do zaistnienia mobbingu.
Uporczywość w orzecznictwie ….
W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 sierpnia 2011 r. (I PK 40/11), Sąd wskazał, że:
definicja mobbingu zawarta w Kodeksie pracy kładzie uwagę na fakt, iż nie wystarczy jednokrotne lub kilkakrotne stosowanie mobbingu w krótkim okresie. Aby mówić o mobbingu, działania skierowane przeciwko pracownikowi muszą być uporczywe i długotrwałe. Tymczasem potoczna definicja uporczywości wskazuje, że zachowania powinny się powtarzać ciągle i być trudne do usunięcia.
Z kolei, w wyroku z dnia 20 października 2016 r. (I PK 243/15), Sąd Najwyższy wyjaśnił, że uporczywość oznacza rozciągnięte w czasie, stale powtarzane i nieuchronne (z punktu widzenia ofiary) zachowania, które są uciążliwe i mają charakter ciągły.
Jednakże określenia „uporczywość” i „długotrwałość” mają charakter ocenny. Ustawodawca nie wskazuje, jak często powinny pojawiać się zachowania mobbingowe, aby można było im przypisać cechę uporczywości.
Nękanie zdaniem Sądu
Nękanie, o którym mowa w definicji kodeksowej mobbingu, oznacza trapienie, niepokojenie kogoś. Oznacza także niedawanie chwili spokoju, jak też ustawiczne dręczenie, czy też dokuczanie komuś (wyrządzanie mu przykrości). Tak w wyroku Sądu Najwyższego z 10 października 2012 r. – II PK 68/12.
Ocena czasu trwania negatywnych zachowań
Długotrwałość nękania lub zastraszania pracownika musi być rozpatrywana w sposób zindywidualizowany. Jak też uwzględniać okoliczności konkretnego przypadku (wyrok SN z 17 stycznia 2007 r. I PK 176/06).
Dla oceny długotrwałości istotny jest moment wystąpienia skutków nękania lub zastraszania pracownika. Skutki te winny mieć postać wywołania u niego zaniżonej oceny przydatności zawodowej, poniżenia lub ośmieszenia, izolowania lub wyeliminowania z zespołu współpracowników,. Dodatkowo oceniona powinna być również uporczywość i stopień nasilenia tego rodzaju działań.
Należy także przyjąć, że długotrwałość zachowań uznawanych za mobbing należy rozpatrywać jednocześnie z ich uporczywością. Ta z kolei, rozumiana jest jako znaczne nasilenie złej woli ze strony mobbera. Tak, w wyroku z 20 października 2016 r. (I PK 243/15).
Przy ocenie przesłanki „uporczywości i długotrwałości” decyduje także skutek działań. Innymi słowy należy zbadać, czy działania te trwały wystarczająco długo, by wywołać u pracownika zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, stan poniżenia lub ośmieszenia, izolacji lub wyeliminowania go z zespołu współpracowników.
Jednorazowe naganne zachowanie i ich skutki
Choć nawet jednorazowe naganne zachowanie w stosunku do pracownika może wywołać u niego złe samopoczucie, to jednak o skutkach w postaci długotrwałego wpływu na psychikę może być mowa dopiero przy zwielokrotnieniu tych działań.
Działania mobbingowe muszą być przy tym na tyle intensywne i naganne, aby przyczyniać się do powstania u pracownika bardzo silnego odczucia zastraszenia i beznadziejności sytuacji.
W związku z tym, nawet jeśli działania pracodawcy wobec pracownika są bezprawne i mają powtarzalny charakter, to jednak bez wykazania określonego celu ich działania i jego skutków nie ma podstaw do zakwalifikowania ich jako mobbingu (wyrok SN z 5 października 2007 r., II PK 31/07).
Podsumowanie
Jak wynika z powyższych orzeczeń sądowych, aby ocenić, czy w Twojej sprawie można orzec o mobbingu przy analizowaniu przesłanki uporczywości i długotrwałości, należy wziąć pod uwagę skutki, jakie u Ciebie wystąpiły. Czy doszło u Ciebie do izolacji, obniżenia przydatności zawodowej, a może już do skutków zdrowotnych?
Przyjmuje się, że skutki psychiczne odczuwa się po sześciu miesiącach dręczenia. Dochodzi wówczas do uszkodzenia hipokampu (części mózgu odpowiedzialnej za emocje).
Oczywiście możliwe jest, że skutki wystąpią u Ciebie wcześniej, na skutek zwielokrotnionej intensywności działań negatywnych.
Aby to zweryfikować pobierz przygotowane w tym celu ebooki – o mobbingu i z kalendarium.
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }